Fotoğraf Nedir?

Fotoğraf Nedir? Fotoğrafın ne olduğu ve hangi amacı öne çıkardığını dikkatli bir tahlille ele aldığımızda, bu konu hakkında farklı birçok tanımlama ve görüşlerin ortaya konulduğunu görürüz. Buna rağmen yine de niteliklerine bağlı olarak yapılan tanımlamaların büyük çoğunluğu fotoğrafın çok seçenekli yapısını açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Elbette fotoğrafın teknik bir buluş olması onu gerçekliğin gözü ve tanımlayıcı bir nesnesi olma rolünden uzaklaştırmamıştır. Görüntüleri yaratıcı bir dil ve gerçekliğin tanımlayıcı bir imgesi haline getirenler daha çok fotoğrafı evrensel boyuta amatör ruhla taşıyan fotoğrafçılardır. Bu bakımdan fotoğraf görüntüsü fotoğrafçıyı ne kadar ilgilendirip kendine çekiyorsa, kamera ve fotoğraf tekniği de  üretici tekellerini aynı oranda kendisine çekmektedir.

Fotoğrafın Varlık Seçenekleri

Başlangıcından bu güne neredeyse tüm fotoğraf üreticileri, fotoğrafçıyı yaratıcı bir göz, fotoğrafı da düşünsel, sanatsal, toplumsal ve bir paylaşım ve üretim aracı gibi görmek yerine, her düzeydeki amatör kamera kullanıcısını yetenekli sayan tamamıyla ticari ve tüketimi hedef alan bir taktik geliştirmeyi tercih etmişlerdir. Daha da ötesi bu bakış aynı zamanda fotoğrafın bir zanaat gibi görülmesine yol açan bir anlayışın kökleşmesine de neden olmuştur.

Nitekim fotoğraf esnafı, hobi grupları ya da amatörleri hedef alan tüm enformasyonlarda, tanıtım, rek­lam veya sergilerde fotoğrafın sanatsal çıtasının hep aşağılarda tutulmasına özen gösterilmiştir. Böylece ortalama insanın estetik beğenileri belirleyici bir ölçüt olarak ele alınıp daha fazla ön plana çıkarılmıştır. Elbette fotoğrafın sanatsal cephesi, fotoğrafın en ciddi ve saygın cephesidir. Gerçekten de sanat eserlerinin anlaşılma ölçütleri ve algılanma keyfiyeti daima köklü bir kültür birikimine dayanır. Bu durum, tüketim ve pazarlama stratejileri açısından verimli bir pazar yaratmamakta, dolayısıyla herkesin fotoğraf çekmeye teşvik edilmesi özellikle tercih edilmektedir. Üreticiler hedef kitleyi şatafatlı ve göz alıcı fakat içeriksiz görüntülere alıştırmaktadırlar. Bir bakıma sanat fotoğrafını bilinçli bir şekilde toplumların dikkatinden uzaklaştırmaya çalışmaktadır.

Fotoğraf ve Günlük Yaşam

Bugün fotoğrafın günlük yaşam içinde ne kadar farklı amaçlar için kullanıldığını söylemeye gerek yoktur. Bir bakıma görüntülerin yaşamın her alanına girmiş olması, aynı oranda fotoğraf çekenlerin sayısının arttırmasına da yol açmıştır. Görsel imgelere duyulan gereksinim, bizi göstergelerin hakim olduğu bir düzene doğru taşımaya başlamış, kameralar amaçlarının çerçevesini aşarak günlük kullanımda yararlandığımız birçok farklı nesne içinde sanki bir yedek parça haline gelmiştir. Kameralar düşünen, tasarlayan ve kaydeden fotoğrafçı gözün yardımcısı olmak yerine, sanki kayıt ve gözaltını meşrulaştıran bir suç aygıtına dönüştürülmüş gibidir. Öyle ki, bugün görüntülere duyulan gereksinim sanatsal amaç ve arayışlardan ziyade ne yazık ki yaygın beğeniye hitap eden bir düzeyi aşamamaktadır. Üstelik görüntü fazlalığının görüntü kirliliğine yol açtığını da dikkate aldığımızda, pazarın pompaladığı görüntü ihtiyacının kamera satışlarını ne oranda teşvik ettiği daha iyi anlaşılacaktır.

Analog Fotoğraf

Fotoğrafın her şeyden önce çok işlevsel bir materyal olarak hayatımızda yer bulduğunu belirtmekte yarar var. Hatta bir yaratıcılık alanı olmasına karşın, sürekli olarak basmakalıp görüntü üreten bir araç haline getirilmesini de makul karşılamak gerekir. Ayrıca günümüzde kamera ile haşir neşir olanların sayısı, birkaç yıl öncesine göre misli oranda artmış görünüyor. Analog fotoğrafın sahneden çekilmesiyle birlikte, digital teknolojiye henüz uyum sağlamayan birçok fotoğrafçının sanatsal çalışmaları sekteye uğramış, dahası fotoğrafın varlık nedenini gizemli ve coşkulu bir bekleyişte anlamlı bulan birçok fotoğrafçı büyük bir hüsran içine girmiştir. Elbette analog fotoğraf, nesnelere dair izlenimlerimizi ve onlarla ilişkilerimizi uygun ve anlaşır bir mesafede tuttuğu için, fotoğrafçıyı yaşamın yorumlanmasında daha fazla tayin edici ve katılımcı yapıyordu. Fotoğraf Nedir?

Analog fotoğraf, fotoğrafçıyı nesnel gerçek karşısında duran, düşünen, kurgulayan ve bir karara varan bir belirleyici yapıyordu. Oysa günümüzde digital kamera kullanan neredeyse tüm fotoğrafçılar, konularıyla karşılaşıyor, çekiyor ve çekip gidiyorlar, düşünme işini daha sonraya bırakıyorlar. Filmlerin tükenen materyaller olduğunu ve film, banyo ve baskı maliyetlerini hayal dahi edemeyen yeni fotoğrafçı profili, çok fazla fotoğraf çekerek başarılı olacağına inandığından, kamera artık düşünmeye yardımcı bir araç olmaktan ziyade bir kayıt aracına dönüşmüş ve bu da fotoğraf çekme ruhunu ve atmosferini büyük oranda örselemiştir.

Fotoğraf Nedir? isimli bölümden. Çerkes Karadağ

Çerkes Karadağ’ın detaylı biyografisi için bu siteyi ziyaret edebilirsiniz.

Bu kitabın tamamını PDF olarak okumak için online fotoğraf kitaplığını ziyaret edebilirsiniz.

Tüm Çerkes Karadağ Kitapları için tıklayın.