Fotoğrafın Yüzyılı

Fotoğrafın Yüzyılı nda Görme biçiminin 19. yy’ daki gelişimi, radikal, devrimci ve modernist bir gerçeklik anlayışını yaygınlaştırarak, sanat ile politika ve özgünlükle özgürlük arasında güçlü köprüler kuran bir özgüven patlamasına yol açmıştır. Bu süreç içinde yayılmacı sömürgecilik büyük bir ekonomik birikime kavuşur. Modern sanatlara önem vermeye ve benimsemeye başlayan zengin bir sınıf da ortaya çıkmaya başlar. Fotoğraf resim sanatını prangalarından kurtararak özgürleştirmeye başlar. Aynı zamanda fotoğrafın bağımsız bir düşünüş şekli ve yaratma yolu olarak önünün açılmasına da yol açmıştır. Yüzyılın başlarına kadar uzanan tarihsel süreç boyunca sanatçıların zengin tüccarlar ve soylular tarafından himaye görmüştür. Bir bakıma onların yaratıcı özgürlüklerden yoksun bırakılmasına, dolayısıyla sanatın biçimsel ve niteliksel anlamda bir dar boğaza sıkışmasına neden olmuştur.

Ekonomik özgürlüğünü elde edemeyen sanatçı yaşamını sürdürmek için bu dönemde yüzyılların geleneklerini sürdürmekten başka bir şey yapamıyordu. Fotoğraf sanatların çeşitleri arasına yeni bir tarz daha eklemek yerine, sanatın yaratıcılık ve işlevsellik açısından büyük bir devrim yaşamasına ön ayak olmuştur. Ve resim sanatın yeni bir kimlik kazanmasına zemin hazırlamıştır. Elbette modern çağ gözünü tartışmasız biçimde fotoğrafla birlikte açmıştır. Çünkü kamera gözü tüm sanatları nesnel gerçek ve gerçeğin ayrıntılarıyla tanıştırarak, ayrıntıların zenginliği ve gizeminin keşfedilmesine öncülük etmiştir.

Fotoğraf başlangıçta bizzat keşfedenler nezdinde bir sanat olarak kabul edilmesine rağmen, görüntünün bir meta olarak ticari keşfi fazla zaman almamıştır. 18. yy sonlarında modern sanatların güç kazanmasıyla birlikte fotoğraf da sanatsal yolculuğuna yeniden başlamıştır. Sanatsal ile ticari görüntünün yolları ayrılmaya başlamıştır. Elbette resim sanatı yüzyıllar boyunca gerçekliği temsil veya idealize ettiği için, optik bakışa dayanan fotoğraf karşısında bu rolü ve misyonunu devam ettirememiştir. Nitekim ilk fotoğrafçılar resim yapmak tan vazgeçerek bu yeni buluşu ve tekniği kullanan ressamlardan oluşmuştur. Fotoğrafın gelişip yaygınlaşması sanıldığı gibi diğer sanatların etki ve katkısıyla olmamış, tümüyle teknoloji ve endüstri sayesinde mümkün olmuştur.

19.yy.’da Fotoğraf

19. yy ortalarında özellikle kartpostalların yaygınlaşmaya başlaması ile birlikte fotoğraf hem yaygın şekilde benimsenmiş, hem de bir sanat olarak bağımsız nitelikleri ile kabul görmeye başlamıştır. Kuşkusuz fotoğrafın öteki sanatlar üzerindeki ilk büyük etkisi, gerçeklik algısının kökten değişmesi ve yapıt ile sanatçı arasındaki kökleşmiş bağların büyük oranda yeniden gözden geçirilmesine neden olmasıdır. Gerçekten de ressamın atölyesini terk ederek kırlara, yaşama ve sokaklara açılmasının başlıca nedeni fotoğraftır. Nitekim fotoğrafçının bakışına takılan konular zamanla ressamın da ilgisini çekmeye başlamış, dolayısıyla hareket, dinamizm, zaman, sponte olaylar ve değişken an’lar resimlerin konuları içinde yer almaya başlamıştır. Yüzyıllar boyu resmettiği dini konular, mitoloji, soylular ve zenginlerin portreleri yerine ressam günlük yaşamı, sosyal ilişkileri ve gerçek dünyadan peyzajları konu almaya başlamış, böylece ressamlar arasında yeni bir resim anlayışı başgöstermeye başlamıştır.

Yüzyılın sonlarında ise modern resim akımlarıyla birlikte sanatta zaman, mekan, gerçeklik ve nesnellik gibi gerçek dünyanın verilerini ele alan farklı bir anlayış görülmeye başlar. Bu süreçte resmin niteliğini belirleyen şey, artık konular değil, daha çok biçim, renk ve içeriği bütünleyen felsefi bir dil ve söylemdir. Fotoğrafın Yüzyılı bölümünden…